ایستگاه خاطره ها

برای نوشتن نظر روی متن روبرو کلیک کنید. (ارسال نظر)

امروز می خواهم از مادربزرگم بنویسم. زنی مظلوم و تنها که هرچه از غصه هایش بگویم کم است.

مادربزرگ در منطقه ای فقیرنشین واقع در خیابان قره باغ امروزی زندگی می کرد. خانه اش فقط یک اتاق ساده بود با یک انبار کوچک و یک اتاق تنور که به آن تَندَسر می گفتند. مادربزرگ بهار و تابستان در اتاق تنور نان می پخت و پاییز و زمستان از آنجا برای سکونت استفاده می کرد. چون اتاق تنور درش چوبی بود سرما به راحتی از لای تخته هایش نفوذ می کرد ولی پرده های کلفتی که دو طرفش می زدند جلوی نفوذ سرما را می گرفت. مادربزرگ این اتاق کوچک را با یک والر ساده گرم می کرد و تا آمدن بهار در آنجا زندگی می کردند.

از آنجا که پدربزرگم مردی بسیار فقیر بود مادربزرگ نیز همپای او کار می کرد و دسترنجش را به پدربزرگ می داد تا خرج خانه کند. تابستان هفتاد (24 مرداد) وقتی پدربزرگ چشم از جهان فروبست مادربزرگ بسیار غمگین شد. سال بعد نیز خاله رقیه ازدواج کرد و به ارومیه رفت در نتیجه مادربزرگ تنهای تنها شد.

آن روزها گرچه کودک بودم ولی تنهایی مادربزرگ، روحم را آزرده می ساخت. این موضوع برای والدینم نیز قابل درک بود به همین خاطر، از پاییز 71 پیش مادربزرگ رفتم. صبجها مثل یک مادر مرا برای مدرسه بیدار می کرد و شبها تکالیفم را در حضور او می نوشتم. مادربزرگ ظرفها را خودش می شست ولی برفها را من پارو می کردم. بعضی شبها نیز برای شب نشینی به منزل همسایگان می رفتیم، علی الخصوص منزل بیگم خانم که رفیق قدیمی مادربزرگم بود.

بیگم خانم تنهای تنها زندگی می کرد و زنی بود بسیار تهیدست. خانۀ کوچکش فقط یک اتاق ساده داشت پایین تر از سطح حیاط و شبیه زیر زمین. اتاقی کاه گلی با تیر و تخته هایی پوسیده و نامرتب بدون پنجره. الان که فکر می کنم می بینم بیگم خانم از مادربزرگ من نیز تنهاتر و مظلوم تر بود ولی آن روزها نمی توانستم این موضوع را درک کنم. او و مادربزرگم تابستان و پاییز برای کار به زمینهای دیگران می رفتند، گندم و جو درو می کردند، سپس خسته از یک روز جان کندن، پای پیاده به منزل می آمدند. زن عمو زهرا می گفت: مسیر بازگشتشان، از کوچۀ ما می گذشت. عصرها همیشه در حالی که داسی به دستشان بود آنها را می دیدم و سیمای رنجور آن دو پیرزن مرا از خودم خجالتزده می کرد به همین خاطر پنهان می شدم تا مرا نبینند.

مادربزرگ و بیگم خانم


با رسیدن زمستان، همراه مادربزرگ به اتاق تنور رفتیم. یکی از روزها وقتی از مدرسه بر می گشتم ناله ای شنیدم که از اتاق تنور می آمد. آرام و بی صدا جلو رفتم تا ببینم چه صدایی است. صدای مادربزرگ بود که در دنیای تنهایی اش حرف می زد و می نالید. احساس کودکانه ام از شنیدن ناله هایش متاثر شد ولی نمی توانستم دلیلش را درک کنم. جدا از اینکه مواجهه با مادربزرگ در آن شرایط برایم دشوار بود، نمی خواستم بفهمد که من ناله هایش را شنیده ام. عقب برگشتم و در حیاط را طوری بستم که صدایش شنیده شود. مادربزرگ صدای در را شنید و ساکت شد. از سرخی چشمانش معلوم بود که داشت گریه می کرد ولی به رویش نیاورد و برایم چایی گذاشت.

این ماجرا روزهای بعد هم چندین بار تکرار شد و من فهمیدم که مادربزرگ همیشه در تنهایی هایش ناله می کند. تنها مونس مادربزرگ، من بودم ولی نمی دانستم مادربزرگ چه سرگذشت غم انگیزی داشته است. نمی دانستم یتیم بزرگ شده و نمی دانستم دو پسرش را در کودکی از دست داده است.

یک شب از مادربزرگ خواستم گذشته اش را برایم تعریف کند. مادربزرگ گفت یکی از پسرانم صمد نام داشت که بعدها اسمش را روی تو گذاشتیم. صمد به شدت مریض شده بود و نیاز به دکتر داشت ولی آن روزها دکتری در یامچی نبود. برای گرفتن پول سراغ پدربزرگت رفتم که در یکی از کوچه ها کارگری می کرد. پدربزرگت هر چه پول داشت داد اما آنقدر کم بود که نمی دانستم چکنم. ناچار پیاده سمت مرند به راه افتادم ولی حوالی روستای باروچ در تاریکی هوا گرفتار سگهای وحشی شدم. در این حمله پایم به سنگ خورد و دندانهایم از شدت ضربه شکستند. حالم چنان بد بود که دیگر نمی توانستم جلوتر بروم ناچار در حالیکه صمد در دامنم جان می داد به خانه برگشتم ولی صمد دیگر مرده بود.

مادربزرگ اینها را می گفت و غریبانه گریه می کرد. آن روز فهمیدم غمهای مادربزرگ بسیار بزرگتر از دنیای کودکی من است ولی تصمیم گرفتم کاری کنم که دیگر احساس تنهایی نکند. دیگر او را نه مادربزرگ بلکه «مادر» صدا می زدم زیرا پسرش همنام من بود. اگر هم چیزی کم و کسر داشت از منزل خودمان می آوردم تا احساس نداری نکند.

تابستان 72 یک سال از زندگی من کنار مادربزرگ می گذشت و کاملا به من انس گرفته بود ولی حادثه ای تلخ مرا از او جدا کرد در نتیجه مادربزرگ بازهم تنها شد. یک روز که در منزل پدری مان بودم کبوتری زخمی در حیاط منزلمان افتاد. کبوتر را برای مراقبت به منزل مادربزرگ بردم. پس از چند روز، کبوتر بهبود نسبی یافت ولی یکی از کفتربازان محله مدعی شد کبوتر مال اوست در حالیکه مال او نبود.

آن روز فرد مورد نظر (یوسف) کبوتر را با خودش برد ولی باز هم دست بردار نبود. او هر کجا مرا می دید سگشان را سمت من هو هو می کرد و یکبار هم دوچرخه ام را برد که به زحمت توانستیم پس بگیریم. این اوضاع مادربزرگ را مجبور کرد مرا به منزل خودمان ببرد. سالها بعد از مادربزرگ شنیدم در این باره می گفت: وقتی دستت را گرفتم و به منزلتان بردم دلم دریای غصه بود. تو را به مادرت تحویل دادم و برگشتم ولی تا از در حیاط وارد شدم خانه برایم زندان شد. نه تو بودی نه پدربزرگت نه خاله ات. همانجا وسط حیاط نشستم و زار زار گریستم.

برای نوشتن نظر روی متن روبرو کلیک کنید. (ارسال نظر)

مادربزرگ کنار خاله رقیه. زمانی که هنوز جوان بود و کار می کرد.

من و خاله رقیه و قسمتی از حیاط مادربزرگ

شب نوزدهم بهمن 74 و مصادف با یکی از شبهای احیا بود. من و مردی چهل ساله (محمود جویبان) در حالیکه یک نقشه جلویمان پهن بود گوشه ای از مسجد مناظره می کردیم. موضوع صحبتمان نیز جغرافیای کشورها و قاره ها بود. ایشان سوالات جغرافی از من می پرسید و من پاسخ می دادم زیرا نقشه را کامل ازبر داشتم. دقایقی بعد شخصی غریبه که ما را نگاه می کرد جلو آمد و با گفتن «احسن آقای حنیفه پور» با من دست داد. نامش علیرضا اللهیاری بود ولی من تا آن شب ایشان را نمی شناختم.

آن شب بعد از مسجد وقتی به منزل می رفتم علیرضا از من جدا نشد و تا در منزلمان مرا همراهی کرد. همینطور که در خیابان راه می رفتیم سوالاتی عجیب از من می پرسید که بسیار متفاوت و گاها خارج از درک من بود. سه شب این کار تکرار شد ولی شب چهارم علیرضا یکباره رفت و تا شش ماه، دیگر سراغی از من نگرفت طوری که وقتی مرا می دید یا از کنارم رد می شد حتی سلام هم نمی کرد.

چند هفته بعد (19 اسفند 74 منزل حسین علیدوست) علیرضا را در هیئت دیدم. با چند نفر سلام و احوالپرسی کرد ولی بی آنکه کوچکترین نگاهی به من کند یا چیزی بگوید نشست. رفتارش کاملا برایم سوال بود و در کنجکاویهای نوجوانانه ام نمی گنجید. آن شب پس از خواندن قرآن، جلسه شروع شد و هر کس به نوبۀ خود مطلبی ارائه کرد تا اینکه نوبت به آقای درونده (بهزاد) رسید.

بهزاد گفت: «من امشب مطلبی برای ارائه ندارم ولی سوالی دارم که می خواهم بپرسم. آقای اللهیاری می گفت من جن دیده ام مگر جن را می شود دید؟» علیرضا که از این حرف ناراحت شده بود روی زانوانش ایستاد و گفت: «من شما آقایان را تحسین نمی کنم که چنین هیئتی تشکیل داده اید که در آن به اشخاص توهین می شود» این را گفت و دست در قندانی بُرد که جلویش قرار داشت. گویا می خواست قندان را به سمت بهزاد پرت کند که آقای جویبان پرید و دستش را گرفت.

اما از آن طرف بشنوید که خون جلوی چشمان بهزاد را گرفته بود. آقای سببکار و محمد نژاد به زور نگهش داشته بودند. آن طرف تعدادی علیرضا را گرفته بودند و این طرف تعدادی بهزاد را. بهزاد بلند بلند می گفت: مگر تو نمی دانی چیزی که عوض داره گله نداره. (این قسمت را در حالیکه داد می زد به فارسی گفت) اینکه بهزاد از این حرف چه منظوری داشت هیچ کس نفهمید ولی به هر زحمتی که بود غائله را خواباندند. و هیئت به پایان رسید.

حدود ساعت 11 همه به منازلشان رفتند ولی من بین راه سری به منزل مادربزرگم زدم. ساعت 12 وقتی از منزل مادربزرگ برمی گشتم منظره ای دیدم شگفت انگیز. بهزاد و علیرضا همچون دو قوی مهربان، آرام و سبکبال در سکوت خیابان راه می رفتند. آن شب آنها را چنان صمیمی دیدم که به بهزاد حسودی ام شد. گویا این دو نفر، آن شب نه هیئتی رفته بودند و نه اصلا دعوایشان شده بود.

ذهن نوجوان من هرچه می اندیشید پاسخی برای رفتارهای ضد و نقیض علیرضا نمی یافت. روزهایی که در خیابان بی تفاوت از کنارم می گذشت برایم سوالی بودند بی پاسخ. با خودم می گفتم شاید او دنبال انسانهایی است که فهم و درکشان بالاتر از من است. دیگر حتی فکرش را هم نمی کردم که او روزی دوباره با من دوست شود ولی چند ماه دیگر، این رفاقت به وقوع پیوست.

من و علیرضا در میدان کیخالی زمستان 76


یک شب (18 مرداد 75) که با رضا اعلمی از هیئت بر می گشتیم به علیرضا رسیدیم که جلوی مغازه ای (خیاطی ضعیفی) قدم می زد. علیرضا دست آقای اعلمی را گرفت و احوالپرسی گرمی با او کرد ولی با من بی آنکه حرفی بزند با نوک انگشتانش دست داد. آنها غرق صحبت شدند و من ساکت تماشایشان می کردم تا اینکه طولانی شدن حرفهایشان حوصله ام را سر برد.

بی اختیار آهی نازک کشیدم و نگاهم را به ستارگان دوختم. علیرضا که تا آن لحظه توجهی به من نداشت یکباره حرفش را قطع کرد سپس در حالیکه دستش را بر شانه ام گذاشته بود با لحنی محبت آمیز گفت: «یواش نگاه کن پیدایش می کنی.» حرکت علیرضا هم مرا شوکه کرد هم خوشحال. پس از رفتن آقای اعلمی، علیرضا دوباره با من صمیمی شد و کلی با یکدیگر حرف زدیم. موضوع بحثمان نیز خداشناسی بود ولی من بیشتر شنونده بودم تا گوینده زیرا سوادم هنوز قد آن حرفها نبود. از آن شب به بعد دورانی کاملا جدید در رفاقت من و علیرضا آغاز شد. دورانی که سراسر خیر بود و برکت.

علیرضا شش سال از من بزرگتر بود و در رشتۀ برق در تبریز درس می خواند. علاوه بر این، کشاورزی هم می کرد و جوانی بود موفق و راضی. به جرات می توانم بگویم همه چیز می دانست. در فیزیک و ریاضی کم نمی آورد. تبحّر خاصی در امور برقی نشان می داد. خطش کمتر از اساتید خط نبود. نقاشی اش همه را خیره می کرد. در سخنوری همتا نداشت. گاهی برای پاسخ دادن به شعرهای من، شعر یا نثر می نوشت. ورزشهای رزمی هم می کرد و بالاخره به قول خودش جز دوچرخه سواری، همه چیز بلد بود.

اما اخلاق علیرضا به هیچ کس شباهت نداشت زیرا دلبستۀ کسی نبود به همین خاطر خیلی راحت می توانست از آشنا و غیرآشنا جدا شود. با هر کس تا آنجا که از ادب خارج نمی شد به زبان خودش حرف می زد. با هر قشری از کودک و بزرگ، باسواد و بیسواد همصحبت می شد و دوست و دشمن، هیچ کس را توان آن نبود که با وی بحث کند که اگر هم می کرد شکست می خورد.

یکبار در محله، علیرضا را با شخصی در حال حرف زدن دیدم. او از علیرضا سوالی کرده بود و علیرضا داشت برایش از توحید ذاتی و افعالی سخن می گفت. آن روزها نمی دانستم توحید ذاتی و افعالی چیست ولی می دانستم موضوعش اثبات وجود خداست. چون جایی کار داشتم رفتم و بعد از دقایقی برگشتم. شخص اول رفته بود و شخص دیگری داشت با علیرضا سخن می گفت ولی این بار برعکس. علیرضا داشت برایش ثابت می کرد که خدایی وجود ندارد!!!!.

من که دیگر قاطی کرده بودم در خلوت از علیرضا پرسیدم؟ این دیگر چه صیغه ای است رفیق. لطفا مرا روشن کن؟ گفت خیلی ساده است. برای هر کدام دنیای دلش را تشریح می کردم. نفر اول دلش با خدا بود و فقط دنبال پاسخ سوالش می گشت ولی نفر دوم خدایی در دلش وجود نداشت من هم مطابق با دلش می گفتم خدایی نیست.

سالها بعد علیرضا بعنوان دانشجوی بورسیه به مشهد رفت. تابستان 80 وقتی در تهران بودم برای دیدن علیرضا و برای اولین بار به مشهد رفتم. محل اقامت علیرضا، هتلی واقع در بلوار سجاد بود. یک هفته پیش علیرضا ماندم و مشهد را با همدیگر گشتیم. در این سفر فهمیدم که دوستی با شخصی چون علیرضا چقدر ارزشمند است لذا از ته دل آرزو کردم من هم مثل او دانشجوی مشهد باشم که همینطور هم شد. «اولین سفر من به مشهد» شرح مفصلی است از این خاطره.

سلامت بمان و پیروز ای رفیق دوست داشتنی من!

برای نوشتن نظر روی متن روبرو کلیک کنید. (ارسال نظر)

(یازدهم اسفند مصادف شد با خاطرۀ شیرین دیگری که دقیقا همین روز بعد از همین کلاس اتفاق افتاد. آن خاطره را که «دختران امانت دار» نام دارد به صورت جداگانه نوشته ام)

از آن روز به بعد استاد هر جلسه دنبال بهانه ای بود تا به نحوی از من سوالی بپرسد. ایشان می پرسید و من پاسخ می دادم. یک روز (16 اردیبهشت 83) سر درس یهودیت، استاد به شخصی به اسم شائول اشاره کرد سپس گفت قصۀ شائول در قرآن هم آمده. هرچه به مغزم فشار آوردم کلمه ای به اسم شائول در قرآن نیافتم. می دانستم که استاد آیه اش را مثل همیشه از من خواهد پرسید لذا به بهانۀ آبخوری بلند شدم. موقع خروج از کلاس استاد گفت انشا.. حنیفه پور پس از برگشت آیه اش را برایتان خواهد خواند. من نیز که خشکم زده بود ناچار به علامت تایید سری تکان دادم.

در سالن روی یک صندلی نشسته، قصه های قرآن را مو به مو در ذهنم مرور کردم. با خودم گفتم شائول به اسم هیچ یک از شخصیتهای قرآن شبیه نیست ولی چون لام و واو و الف دارد بیشتر به طالوت می خورد. پس بنا را بر طالوت گذاشته آیۀ مربوط به آن را در ذهنم خواندم ولی چند جایش فراموشم شده بود. ناچار قرآنی از نمازخانه برداشته، پس از مرور آیات به کلاس برگشتم. به محض ورود استاد گفت: «خب آقای حنیفه پور هم که آمدند» سپس در حالیکه می نشستم از من خواست آیات مربوطه را بخوانم. در پاسخ :گفتم: فکر کنم شائول همان طالوت است. استاد تحسینم کرد سپس فرمود: بله طالوت مُعرّب کلمۀ شائول است حالا آیه اش را بخوانید و من نیز خواندم.

این خاطره تلخترین خاطره در تمام عمر من است. حادثه ای است فامیلی که گرچه فقط یک شب بود ولی آثارش تا امروز ادامه دارد. اگر بخواهیم زندگی حنیفه پورها را به یک سریال تشبیه کنیم بدون شک «سریال پس از باران» شبیه ترین مورد به زندگی ماست. ارباب کشته شد و فرّخ دودمان یتیمان ارباب را همراه با خواهر خودش به آتش کشید سپس با ثروتی که از آنها گرفته بود خودش را ثروتمند ساخت.

شخصیتهای اصلی خاطره:

امان الله حنیفه پور پدرم

فرزندان: صمد، نعمت، احمد، سمیه و رامین حنیفه پور

محمد حنیفه پور عموی بزرگ

فرزندان: احد، رضا، یونس، ابراهیم، اسماعیل، رباب، فاطمه، اسرافیل و علی حنیفه پور

اسد حنیفه پور عموی کوچک

اکبر حسن زاده داماد عمویم محمد و دوست صمیمی من

سلمان اسماعیل پور دوست صمیمی و پسرخالۀ پدرم در ارومیه

جمعه بیست و یکم تیر پدرم در قبرستان کیخالی دفن شد. دو روز بعد از مراسم دفن، احد و عمو اسد ماشینهای پدر را از بندر انزلی به پارکینگ عمومی مرند (سندیکا) آوردند. می گفتند انشالله نخواهیم گذاشت پرچم امان الله (پدرم) بخوابد. ماشینهایش را مثل خودش اداره خواهیم کرد، اما اینکه چه کسی باید این کار را بکند جای بحث و مجادله شد.

روز هشتم در منزل عمو محمد جلسه گذاشتند. اکثر اعضای فامیل از عمه و عمو گرفته تا پسرخاله و پسردایی همه حاضر بودند. موضوع جلسه نیز اداره کردن ماشینها بود. برادرم نعمت و عمو اسد گفتند ما خودمان به نحوی ماشینها را اداره می کنیم ولی عمو محمد و احد مخالفت کردند. گفتند شما تجربه این کار را ندارید.

در همین حال بگو مگو بالا گرفت و هر کس چیزی گفت تا اینکه من خطاب به نعمت گفتم احد بهتر می تواند ماشینها را اداره کند ما که تجربه نداریم. احد تا این حرف را شنید داد کشید و گفت: ساکت باشید ساکت باشید گوش کنید ببینید صمد چه می گوید. جماعت که ساکت شدند از من خواست حرفم را دوباره تکرار کنم. من نیز تکرار کردم ولی نعمت گفت لازم نیست تو دخالت کنی. تو که اینجا نیستی تو دانشجوی مشهدی.

آن روز جلسه بی آنکه به نتیجه ای برسد تمام شد. ولی بحثها پیرامون دو نفر ادامه داشتند: طرفداران احد و طرفداران اسد. من، عمو محمد و زن عمو نرگس تنها کسانی بودیم که از احد طرفداری می کردیم ولی بقیه نظرشان بیشتر به اسد بود حتی دامادشان اکبر و دخترشان رباب. اسد می گفت وقتی برای آوردن جسد رفته بودیم احد بجای آنکه به عموی از دنیا رفته اش فکر کند داخل ماشین دنبال پولهایی می گشت که برادرم قبل از مرگش پنهان کرده بود. احد نیز در مقابل، از اسد بدگویی می کرد و حرفهایی می زد که همه گیج می شدند.

آقا سلمان پسرخاله پدرم همیشه با مادرم حرف می زد و دلداری اش می داد. نظر او هم به اسد بود ولی چون می دانست من به احد تمایل دارم توجهی به من نمی کرد. یکبار شنیدم که مادرم به آقا سلمان می گفت اگر می خواهی منزل ما را در یامچی بفروش و ما را با خودت به ارومیه ببر. ظاهرا هیچ کس دل خوشی از احد و خانواده اش نداشت اما من با آنها هم رای نبودم به همین دلیل دایم می گفتند تو بهتر است فقط فکر دانشگاهت باشی.

احد خانه ای داشت در بلوار ولایت که کنارش پارکینگ خصوصی حنیفه پورها بود. یک هفته مانده به چهلم، احد گفت دلم نمی آید ماشینهای عمویم دور از یامچی باشند. او معتقد بود این کار روح پدرم را غمگین می کند به همین خاطر هجدهم مرداد، ماشینهای پدر را به یامچی آورد و در پارکینگ منزلش گذاشت.

بیست و چهارم مرداد، چهلم پدرم در مسجد کیخالی برگزار گردید. آن روز افراد زیادی از شهرها و روستاهای مختلف برای مجلس آمده بودند که بیشترشان، فامیلهایمان از ارومیه بود. بعد از مراسم نیز همه در حیاط عمو محمد جمع شدیم. آن روز هر کس با دوستش در گوشه ای صحبت می کرد. زن عمو نرگس تا مرا دید با صدای بلند گفت: انشالله نخواهیم گذاشت به فرزندان امان الله بد بگذرد. دو ماشینی را که دارند تبدیل به چهار ماشین خواهیم کرد. دیگران هم می گفتند انشالله.

گرچه تا چند روز پیش همه در مورد احد و اسد بحث می کردیم ولی دیگر زیاد جدی به نظر نمی رسید زیرا همه خسته بودیم. خسته از چهل روز مراسم و اندوهی که بر ما گذشته بود. در همین حال فامیلهای ارومیه ای مان (آقا سلمان، شریف، منصور و ... ) خواستند آنها را نیز در هزینه های این مراسم شریک کنیم سپس هر کدام مبلغی به احد دادند.

پس از دادن مبلغ، آقا سلمان و همراهانش رخصت رفتن خواستند ولی به اصرار احد آن شب نیز در یامچی ماندند. بعد از شام، زنان در منزل ما و مردان فامیل هر کدام برای استراحت به منزلی رفتند. من نیز با پسر عموهایم اسماعیل و ابراهیم در ساختمان قدیمی شان بودیم. چنان خسته بودیم که با همان لباسهای عزا خوابمان گرفت. سکوتی عجیب در خانه و خیابان سایه انداخته بود و جانهای خسته همه در خواب بودند تا اینکه ساعت 4 تلفن زنگ خورد.

ابراهیم خواب آلوده گوشی را برداشت و یکباره فریاد زد ای وای ای وای... با فریاد ابراهیم همه از خواب پریدیم. گفت ماشینها را آتش زده اند زود باید به آنجا برویم. ابراهیم و اسماعیل فوری سوار نیسان شدند ولی من با سرعت رفتم تا نعمت را خبر دار کنم. وقتی رسیدم زنان همه خوابیده بودند و نعمت و نامزدش همراه با یکی از دختر عمه ها در گوشه ای از حیاط صحبت می کردند.

نعمت تا قضیه را شنید موتورش را روشن کرد. از میدان شهریار که به بلوار ولایت پیچیدیم آتشی دیدم که زبانه هایش به آسمان می رفت. وقتی به صحنه رسیدیم عمو اسد را دیدم که چوب در کف سمت احد حمله می برد. چند نفر جلویش را گرفتند. عمو اسد داد می زد و می گفت: ای مردک این ماشینها در منزل تو آتش گرفته اند. پس چرا ماشین خودت نمی سوزد؟

من که دیگر تمام امیدم را از دست رفته می دیدم اشکهایم سرازیر شد ولی اسماعیل گفت گریه نکن دشمنانت خوشحالتر می شوند. احد که دسپاچه این طرف و آن طرف می رفت، تا مرا دید فریاد کنان گفت: صمد اصلا نگران نباش خودم همه چیز را جبران خواهم کرد. 



تصویر هوایی از منزل احد و محل پارکینگ


در همین حال عمو محمد را دیدم که با دبه ای آب، فریاد زنان خودش را به آتش رساند. پس از آن متوجه شدیم زیر ماشینها چند عدد پیک نیک گاز وجود دارد. ابراهیم، (حنیفه پور) عمو محمد را از صحنه دور کرد سپس با جسارتی وصف ناپذیر، پیک نیکهای گاز را از زیر ماشینها بیرون کشید. بدون شک اگر آنها منفجر میشدند نه تنها ماشینها بلکه افراد حاضر در صحنه همگی کشته می شدیم.

ماشینهای ما هر دو در آتش می سوختند و از هیچ کس کاری بر نمی آمد. زبانه هایش چنان بلند بود که آرام آرام به ماشین احد نیز سرایت کرد و قسمتی از چادرش را سوزاند. البته ماشین احد، فقط تریلی اش در صحنه بود و کله اش در منزل عمو محمد قرار داشت. در همین حال آتشنشانی مرند رسید و آتش را به هر نحوی که بود فرو نشاند سپس همگی به پاسگاه کُشکسرای رفتیم.

در پاسگاه پرسیدند آیا به کسی مظنون هستید؟ احد گفت: «یک نفر از نخجوان دیروز در مراسم چهلم حضور داشت. می گفت امان الله صدهزار تومن به من بدهکار است و ابراز ناراحتی می کرد به احتمال قوی کار اوست.» شکایت تنظیم گردید سپس رفتیم به دادگاه. در پله های دادگاه نشسته بودم که اکبر آمد و گفت: مرد نخجوانی هشت ساعت قبل از آتش سوزی از مرز خارج شده، کار کار احد است صمد! همکارانش (علی ایمانی و علی آقابالایی) حرفهایی مشکوک می زنند. می گویند اگر کار بر ما سخت شود همه چیز را خواهیم گفت.

نمی دانم آن روز در سالنهای دادگاه چه گذشت که همه برگشتیم. گویا حرفهایی رد و بدل شد که از ما پنهان کردند. احد گفت ما دیگر شکایتی نداریم سپس همه در منزلش جمع شدیم. آقا سلمان و عمو محمد ریش سفیدان فامیل، بالای مجلس نشسته بودند. آقا سلمان در حالیکه زار زار گریه کرد گفت: همه چیز را سپردیم به خدا. از همین امروز شروع کنید و ماشینها را دوباره بسازید. خدا خودش باعث این جنایت را مجازات خواهد کرد.

با این حرف جوانان شروع کردند به جمع آوری لاستیکهای سوخته و تمیز کردن محیط. عصر همان روز وقتی منزل عمو محمد بودیم گفتند بیایید که دوباره ماشینها را آتش زده اند. با عجله خودمان را به صحنه رساندیم و دیدیم لاستیکهای سوخته دوباره در حال سوختنند. البته آتش زیاد جدی نبود و فوری خاموش شد ولی سوالات بسیاری در ذهنها برانگیخت. بین عموم مردم شایع  شد کار کار احد است. حتی خواهر احد (زن اکبر) و برادرش یونس هم چنین نظری داشتند. در یامچی بدون استثنا همه احد را مقصر می دانستند به همین دلیل دوباره دعوای احد و اسد بالا گرفت.

آن روزها برادر کوچکترم احمد بیشتر با اسد می گشت به همین خاطر احد او را مظنون معرفی می کرد. البته اسد نیز عین همین نظر را نسبت به من داشت زیرا من هم بیشتر با احد می گشتم. شخصی می گفت چند تن از ارومیه ای ها که آن شب پیش احد خوابیده بودند، نصف شب وی را در حال رفتن به بیرون دیده اند. احد هم می گفت چند روز پیش اسد را جلوی منزلش دیده اند که داشت چند گاز پیک نیک پر می کرد. دوباره اکبر می گفت در آتش سوزی دوم تنها کسی که آنجا حضور داشت احد بود. احد هم می گفت: عبدالله (پیرمردی از اهالی گلین قیه از فامیلهای دور) می گوید کار، کار سلمان است زیرا آن شب که باهم در منزل عمو محمد خوابیده بودیم سلمان نصف شب کالن به دست بیرون رفت.

عمو محمد که بدجور از دست اسد ناراحت بود دائم می گفت تو برادرم امان الله را زنده بردی و مرده اش را برایمان آوردی. احد نیز می گفت حرفهای اسد با واقعیت جور در نمی آید. او می گوید امان الله لباسهایش را شست سپس به دریا رفت در حالیکه دستهای جسد روغن آلود بودند. به این ترتیب هر روز حرفهایی می شنیدیم که برایمان گیج کننده بود. یکی با حرفهایش این را پُر می کرد و دیگری آن را. دیگر نمی دانستیم حرف چه کسی را باید باور کنیم.

چند روز بعد، به دعوت رباب خواهر احد، به منزل آنها رفتم. رباب در حالیکه بسیار ناراحت بود گفت بخدا برادرم احد ماشینهایتان را آتش زده. پرسیدم دلیلت چیست؟ گفت:  اولا احد از شما و حتی از تو خوشش نمی آید. روز اول وقتی تو از جمع دور شدی، پشت سرت گفت این هم احمق فامیل ماست. از این گذشته یکبار خودم شنیدم که می گفت این ماشینها خیری برای ما ندارند. کاش اصلا نبودند. اکبر هم گفت شخصی احد را که داشت به رییس پاسگاه رشوه می داد دیده است. پرسیدم چه کسی؟ گفت: نقی شبانزاده.

حرف اکبر مرا نسبت به احد بسیار مشکوک کرد. از احد پرسیدم آیا تو چنین کاری کرده ای؟ احد منکر شد سپس به نقی شبانزاده زنگ زد. نقی شبانزاده هم انکار کرد و گفت من چنین چیزی نگفته ام. آیا نقی شبانزاده از ترس انکار کرد یا واقعا چنین چیزی ندیده بود؟ این سوالات هر روز مثل زالو داشت جان مرا می مکید. اکبر کسی نبود که دروغ بگوید او دوست صمیمی من بود و مثل یک پدر مهربان. از طرفی رشوه دادن به رییس پاسگاه هم با عقلم جور در نمی آمد. این موضوع بین احد و اکبر دعوای دیگری به راه انداخت در نتیجه اکبر به من زنگ زد و از اینکه چرا این حرف را به احد گفته ام مرا به باد فحش گرفت در نتیجه پیوند رفاقتی که سالهای سال میانمان بود برای همیشه پاره شد.

درد دلی با پدر...

مرا ببخش پدر. ببخش بخاطر اینکه تا زنده بودی تو را خوب نشناختم. آنقدر از تو شرمگینم که حتی نمی توانم سر قبرت بیایم. تو چهل سال بی وقفه کوشیدی تا فرزندانت مشکلی نداشته باشند ولی دسترنج چهل ساله ات را شب چهلمت آتش زدند.

مرا ببخش پدر بخاطر گولهایی که خوردیم و نتوانستیم دشمن واقعی ات را رسوا کنیم. مرا ببخش پدر به خاطر همه چیز. ببخش و دعا کن از مصیبتهای این زندگی که نتیجۀ آن شب آتشین است رها شوم .........

برای تماشا روی متن زیر کلیک کنید:

تنها ویدئوی موجود از پدر در عاشورای 75 هشتم خرداد

برای نوشتن نظر روی متن روبرو کلیک کنید. (ارسال نظر)

ابتدا باید از تو معذرت بخواهم که فراموشت کرده بودم. من آنقدرها هم بیوفا نیستم اما غبار سهمگین زمان و اسارت در امور زندگی، ناخواسته تو را از ذهن من برده بود. باید از دفتر خاطراتم ممنون باشم که تو را دوباره در خاطرم زنده کرد.

دوست دبیرستانی من! امشب در خاطراتم قصۀ روزی را می خوانم که من در ورزش 14 و تو 18 گرفته بودی. من غمگین در گوشه ای نشسته بودم که تو به دبیر ورزش گفتی: آقا! این حنیفه پور شاگرد ممتاز کلاس ماست. نمی شود 2 نمره از من کم کنید و به او بدهید تا معدلش پایین نیاید؟ دبیر ورزش تا حرفت را شنید لبخندی معنادار زد سپس نمرۀ تو را 20 و نمرۀ مرا به 16 افزایش داد.

آن روز قصۀ فداکاری ات به گوش دیگران هم رسید. بعدها شنیدم چند نفر می خواهند از همین شگرد استفاده کنند تا نمرۀ آنها نیز بیشتر شود اما تیرشان به سنگ خورد و دست از پا درازتر برگشتند زیرا دبیر ورزش، فرق صداقت و تبانی کردن را خوب می دانست.

دوست دبیرستانی من! بیا دوباره باهم به همان روزگار پاکی و صداقت برگردیم. روزهایی  که بچه ها در حیاط مدرسه بازی می کردند و چون فوتبال من خوب نبود کسی مرا بازی نمی داد. آن روزها تو تنها کسی بودی که مرا داخل زمین می بردی و می گفتی: حنیفه پور هم باید بازی کند.

دوست دبیرستانی من! خوب به خاطر دارم که لطافت و متانت خاصی در رفتار و حرفهای تو بود به همین خاطر من در دنیای خودم تو را آقای لطیف لقب داده بودم. یک روز که کنار عادل و رضا باهم ایستاده بودید از من پرسیدند تو چرا احد را آقای لطیف صدا میزنی؟ گفتم خب معلوم است. برای اینکه مهربان و دوست داشتنی است.

دوست دبیرستانی من! تمام ذهنیت من از تو، در همان روزهای مدرسه خلاصه شده است. پسری مهربان، سبزه رو و خوش مشرب. پس از اتمام دبیرستان ما دیگر همدیگر را ندیدیم، تا اینکه یک روز (خرداد 82) شنیدم تو در شهری دیگر در حالیکه دنبال کسب حلال رفته بودی چشم از جهان بسته ای.  

دوست دبیرستانی من! کاش هرگز بزرگ نمی شدیم و در همان حال و هوای نوجوانی می ماندیم. روزگاری که گرچه از مال دنیا چیزی نداشتیم ولی همدیگر را داشتیم برعکس امروز که همه چیز داریم اما همدیگر را نداریم. نمی دانم چرا بعد از 25 سال اینچنین به یادت افتاده ام که سیل اشک لحظه ای مجالم نمی دهد. خودت بگو با این دلتنگی چکنم. اگر تو سالهای سال است که از پیشمان رفته ای پس چرا داغت امروز اینگونه تازه است.

گرچه دیگر تو در میان ما نیستی اما خاطرات زیبایی که از تو دارم همیشه با من خواهند ماند. آری در دنیایی که جز مهربانی، همه چیز در آن محکوم به فناست تو همچون ستاره در آسمان رفاقت خواهی درخشید. روانت شاد، یادت گرامی.(نهم اسفند ماه 1400)

دوست نوجوانی ات حنیفه پور

برای نوشتن نظر روی متن روبرو کلیک کنید. (ارسال نظر)

اواخر کلاس آقای مصباح گفت کسانی که نمراتشان کم شده می توانند هفتۀ بعد امتحان مجدد به صورت شفاهی بدهند ولی با یک شرط. هر نمره ای که بگیرید همان نمره برایتان ثبت خواهد شد حتی اگر کمتر از نمرۀ فعلی باشد. هفتۀ بعد رسید ولی کسی جرات نکرد پای تخته برود حتی خود من زیرا هیچ امیدی نداشتم که بتوانم بالاتر از شانزده نمره بگیرم اما آقایان کمالی و ودادی داوطلب پای تخته سیاه رفتند. آقای مصباح که از این حرکت بسیار تعجب کرده بود مثل همیشه با آن لحن تیز و کنایه ای اش گفت: حنیفه پور جار و پلاست را جمع کن که برایت حریف پیدا شده» و با این حرف همۀ کلاس زدند زیر خنده.

برای نوشتن نظر روی متن روبرو کلیک کنید. (ارسال نظر)

من به اتفاق همکلاسیهایم در دوران دبیرستان

نشسته ها از راست:

مرحوم علی ودادی، جابر بهرامی، محرم ولینژاد، مرحوم احد سلمانی، بیت الله سلامی، رضا علیارزاده، محمد عباسپور

ایستاده ها از راست:

مرادعلی رخ فیروز، عادل درج تنگ، رضا ملامجیدزاده، امیر کیخالی، شمس الله رضاپور، قاسم دانشمند، داود نشاطی، مهدی گندمی، ناصر دایمی، محمدعلی خبازی، حسین افسری، محمد دایمی، مقصود سلطانزاده، اصغر اژدری، محمود مردانپور، ناصر دایمی، حسن نوروزی، عابدین بهرامی، خلیل شبانزاده، رضا هاشمی، ناصر سلطانزاده، ناصر چمنگرد، فخزالدین سلطانزاده، فاضل ثابت قدم، محمود علی پور، روح الله رسولزاده، علی صادقی (لیوار)، صمد حنیفه پور، عزیز رزمی، داود کاملی.

معلمان حاضر در تصویر: آقای منافی دبیر جغرافی- کلیبر دبیر انگلیسی